梅花三弄(琴箫合奏)

歌曲 梅花三弄(琴箫合奏)
歌手 张子谦
专辑 明琴 惊涛

歌词

[ti:梅花三弄]
[ar:赵家珍]
[00:01.236] 梅花,志高洁,冰肌玉骨,凌寒留
[00:08.948] 香,历来是文人墨客咏叹的对象。《梅
[00:44.540] 花三弄》是笛曲或箫曲,后被改编为琴
[00:50.288] 曲。“三弄”是指同一段曲调反复演奏
[00:55.76] 三次。这种反复的处理旨在喻梅花在寒
[01:01.68] 风中次第绽放的英姿、不曲不屈的个性
[01:05.456] 和节节向上的气概。
[01:08.632] 《梅花三弄》的历史典故是东晋大
[01:12.160] 将桓伊为狂士王徽之演奏梅花《三调》
[01:16.295] 的故事。《晋书·列传五十一》和《世
[01:20.580] 说新语·任诞第二十三》里都曾记载了
[01:25.68] 这段典故。
[01:26.732] 王徽之应召赴东晋的都城建康,所
[01:36.911] 乘的船停泊在青溪码头。恰巧桓伊在岸
[01:43.420] 上过,王徽之并不相识他。这时船上一
[01:47.199] 位客人道,“这是桓野王(桓伊字野王
[01:50.827] ).”王徽之便命人对桓伊说:“闻君善
[01:55.211] 吹笛,试为我一奏。”桓伊此时已是高
[02:01.671] 官贵胄,但他也久闻王徽之的大名,便
[02:08.427] 下车上船。桓伊坐在胡床上,出笛吹三
[02:12.711] 弄梅花之调,高妙绝伦。吹奏完毕,桓
[02:17.95] 伊立即上车走了。宾主双方没有交谈一
[02:23.446] 句话。晋人之旷达不拘礼节、磊落不着
[02:28.190] 形迹,由此事可见一斑。
[02:39.26] 根据《晋书》的介绍,桓伊是武将,
[02:42.202] 被封为右军将军,都督豫州诸军事。也
[02:44.874] 许是音乐陶冶了他的心性,桓伊为人谦
[02:45.676] 虚朴素,个性不张扬,曾立大功而从未
[02:48.302] 招忌。正是由于这样的性格,他才能静
[02:51.828] 的下心来精研音乐。《晋书》称赞了他
[02:55.863] 这方面的突出才能,“善音乐,尽一时
[03:01.06] 之妙,为江左第一。有邕柯亭笛,常自
[03:06.98] 吹之。”
[03:07.614] 东晋太元八年(公元383年)后秦
[03:10.686] 苻坚摔大军进攻东晋,时任中郎将的桓
[03:15.525] 伊与冠军将军谢玄,辅国将军谢琰共破
[03:19.965] 苻坚于淝水(即历史上著名的“淝水之
[03:23.441] 战“).而丞相谢安也因立下存晋之功而
[03:27.425] 进官至太保。后来晋孝武帝之弟司马道
[03:31.657] 子与谢安发生权争,屡进谗言,对谢安
[03:36.245] 极尽诽谤。晋孝武帝对谢安有了猜疑之
[03:40.934] 心,渐渐开始冷落谢安。桓伊为此很是
[03:48.45] 不平。在一次宴会上,桓伊为晋孝武帝
[03:51.975] 演奏一曲悲歌《怨诗》,诗中唱道:
[03:59.234] “为君既不易,为臣良独难。忠信事不
[04:02.212] 显,乃有见疑患。周旦佐文武,《金縢
[04:05.33] 》功不刊。推心辅王政,二叔反流言。”
[04:08.260] 其“声节慷慨,俯仰可观”。这使晋孝
[04:12.996] 武帝甚有愧色,谢安也为之动容。
[04:17.132] “梅花三弄”典故里的另一位主角
[04:20.408] 王徽之,是大书法家王羲之的儿子,曾
[04:23.80] 任黄门侍郎。王徽之行为怪诞,故作超
[04:26.660] 脱,有才而放荡不羁,做官而不管事。
[04:31.200] 王徽之曾任车骑将军桓冲手下的骑
[04:34.880] 兵参军一职。一次桓冲问他:“你在哪
[04:39.314] 个官署办公?”他回答说:“不知是什
[04:43.252] 么官署,只是时常见到牵马进来,好像
[04:47.834] 是马曹。”桓冲又问:“官府里有多少
[04:50.708] 马?”他回答说:“不问马,怎么知道
[04:54.591] 马的数目?”桓冲又问:“近来马死了
[04:58.927] 多少?”他回答说:“未知生,焉知死
[05:03.313] ?”
[05:04.421] 王徽之的答复幽默诙谐,但都有来
[05:08.53] 处。西汉时丞相府曾设马曹,但东晋时
[05:11.683] 军中并无马曹一职,王徽之为显示自己
[05:15.415] 率性超脱,不理俗务,故意说成马曹。
[05:19.143] 后来,宋代陆游曾有“文辞博士书驴券,
[05:24.687] 职事参军判马曹”的诗句,说的就是王
[05:29.829] 徽之这一段典故。上述对话中“不问马”,
[05:35.227] 来自《论语·乡党》,原是说孔子的马
[05:40.66] 厩失火,孔子“不问马”,只问伤了人
[05:43.698] 没有。“不知生,焉知死?”一句,则
[05:49.42] 来自《论语·先进》,原文为“季路问
[05:52.218] 事鬼神,子曰:‘未能事人,焉能事鬼。
[05:54.334] ’敢问死。曰:‘未知生,焉知死。’”
[05:57.814] 王徽之答非所问,令人捧腹,但句句有
[05:59.226] 来历。其应变之妙,学问之深,令人佩
[06:03.06] 服。
[06:03.762] 桓伊既敦和又风雅,而王徽之狂狷
[06:06.480] 且博闻,二人相会虽不交一语,却是难
[06:08.550] 得的机缘。正是由于桓伊和王徽之的不
[06:11.630] 期相遇,才导致了千古佳作《梅花三弄
[06:13.794] 》的诞生。
[06:14.550] 全曲共分十段,两大部分,第一部
[06:17.726] 分,前六段,采用循环再现手法,后四
[06:26.498] 段为第二部分,描写梅花静与动两种形
[06:28.518] 象。
[06:28.621] 一、溪山夜月;
[06:28.970] 二、一弄叫月,声入太霞;
[06:30.481] 三、二弄穿云,声入云中;
[06:31.641] 四、青鸟啼魂;
[06:32.450] 五、三弄横江,隔江长叹声;
[06:34.311] 六、玉箫声;
[06:35.625] 七、凌云戛玉;
[06:35.977] 八、铁笛声;
[06:36.277] 九、风荡梅花;
[06:36.629] 十、欲罢不能。
[06:38.93] 前六段为第一部分,後四段为第二
[06:41.69] 部份。
[06:42.229] 明清琴曲《梅花三弄》多以梅花凌
[06:43.589] 霜傲寒,高洁不屈的节操与气质为表现
[06:48.129] 内容,“桓伊出笛吹三弄梅花之调,高
[06:52.161] 妙绝伦,后人入于琴。”“梅为花之最
[06:55.437] 清,琴为声之最清,以最清之声写最清
[06:59.269] 之物,宜其有凌霜音韵也”“三弄之意,
[07:03.657] 则取泛音三段,同弦异徵云尔。”(明
[07:06.833] 《伯牙心法》)从这里可看出,它首先
[07:09.905] 是一首笛曲,后来才改编成古琴曲(作
[07:13.79] 者究竟何人,难以定论).值得注意的是,
[07:15.49] 唐以前所称的“笛”其实即现代的箫。
[07:19.284] 《梅花三弄》在清代又被改编为琴箫合
[07:22.408] 奏曲,或可在一定程度上体现晋代笛曲
[07:25.484] 的风格。
[07:26.742] 今演奏用谱有虞山派《琴谱谐声》
[07:28.612] (清周显祖编,1820年刻本)的琴箫合
[07:30.574] 谱,其节奏较为规整,宜于合奏;广陵
[07:33.548] 派晚期的《蕉庵琴谱》(清秦淮瀚辑,
[07:36.928] 1868年刊本),其节奏较自由,曲终前
[07:40.456] 的转调令人耳目一新。

拼音

ti: méi huā sān nòng
ar: zhào jiā zhēn
[00:01.236] méi huā, zhì gāo jié, bīng jī yù gǔ, líng hán liú
[00:08.948] xiāng, lì lái shì wén rén mò kè yǒng tàn de duì xiàng. méi
[00:44.540] huā sān nòng shì dí qū huò xiāo qū, hòu bèi gǎi biān wèi qín
[00:50.288] qū." sān nòng" shì zhǐ tóng yī duàn qǔ diào fǎn fù yǎn zòu
[00:55.76] sān cì. zhè zhǒng fǎn fù de chǔ lǐ zhǐ zài yù méi huā zài hán
[01:01.68] fēng zhōng cì dì zhàn fàng de yīng zī bù qū bù qū de gè xìng
[01:05.456] hé jié jié xiàng shàng de qì gài.
[01:08.632] méi huā sān nòng de lì shǐ diǎn gù shì dōng jìn dà
[01:12.160] jiāng huán yī wèi kuáng shì wáng huī zhī yǎn zòu méi huā sān diào
[01:16.295] de gù shì. jìn shū liè zhuàn wǔ shí yī hé shì
[01:20.580] shuō xīn yǔ rèn dàn dì èr shí sān lǐ dōu céng jì zǎi le
[01:25.68] zhè duàn diǎn gù.
[01:26.732] wáng huī zhī yìng zhào fù dōng jìn de dū chéng jiàn kāng, suǒ
[01:36.911] chéng de chuán tíng bó zài qīng xī mǎ tóu. qià qiǎo huán yī zài àn
[01:43.420] shàng guò, wáng huī zhī bìng bù xiāng shí tā. zhè shí chuán shàng yī
[01:47.199] wèi kè rén dào," zhè shì huán yě wáng huán yī zì yě wáng
[01:50.827] ." wáng huī zhī biàn mìng rén duì huán yī shuō:" wén jūn shàn
[01:55.211] chuī dí, shì wèi wǒ yī zòu." huán yī cǐ shí yǐ shì gāo
[02:01.671] guān guì zhòu, dàn tā yě jiǔ wén wáng huī zhī de dà míng, biàn
[02:08.427] xià chē shàng chuán. huán yī zuò zài hú chuáng shàng, chū dí chuī sān
[02:12.711] nòng méi huā zhī diào, gāo miào jué lún. chuī zòu wán bì, huán
[02:17.95] yī lì jí shàng chē zǒu le. bīn zhǔ shuāng fāng méi yǒu jiāo tán yī
[02:23.446] jù huà. jìn rén zhī kuàng dá bù jū lǐ jié lěi luò bù zháo
[02:28.190] xíng jī, yóu cǐ shì kě jiàn yī bān.
[02:39.26] gēn jù jìn shū de jiè shào, huán yī shì wǔ jiàng,
[02:42.202] bèi fēng wèi yòu jūn jiāng jūn, dū du yù zhōu zhū jūn shì. yě
[02:44.874] xǔ shì yīn yuè táo yě le tā de xīn xìng, huán yī wéi rén qiān
[02:45.676] xū pǔ sù, gè xìng bù zhāng yáng, céng lì dà gōng ér cóng wèi
[02:48.302] zhāo jì. zhèng shì yóu yú zhè yàng de xìng gé, tā cái néng jìng
[02:51.828] de xià xīn lái jīng yán yīn yuè. jìn shū chēng zàn le tā
[02:55.863] zhè fāng miàn dí tū chū cái néng," shàn yīn yuè, jǐn yī shí
[03:01.06] zhī miào, wèi jiāng zuǒ dì yī. yǒu yōng kē tíng dí, cháng zì
[03:06.98] chuī zhī."
[03:07.614] dōng jìn tài yuán bā nián gōng yuán 383 nián hòu qín
[03:10.686] fú jiān shuāi dà jūn jìn gōng dōng jìn, shí rèn zhōng láng jiàng de huán
[03:15.525] yī yǔ guàn jūn jiāng jūn xiè xuán, fǔ guó jiāng jūn xiè yǎn gòng pò
[03:19.965] fú jiān yú féi shuǐ jí lì shǐ shàng zhù míng de" féi shuǐ zhī
[03:23.441] zhàn". ér chéng xiàng xiè ān yě yīn lì xià cún jìn zhī gōng ér
[03:27.425] jìn guān zhì tài bǎo. hòu lái jìn xiào wǔ dì zhī dì sī mǎ dào
[03:31.657] zi yǔ xiè ān fā shēng quán zhēng, lǚ jìn chán yán, duì xiè ān
[03:36.245] jí jìn fěi bàng. jìn xiào wǔ dì duì xiè ān yǒu le cāi yí zhī
[03:40.934] xīn, jiàn jiàn kāi shǐ lěng luò xiè ān. huán yī wèi cǐ hěn shì
[03:48.45] bù píng. zài yī cì yàn huì shàng, huán yī wèi jìn xiào wǔ dì
[03:51.975] yǎn zòu yī qǔ bēi gē yuàn shī, shī zhōng chàng dào:
[03:59.234] " wèi jūn jì bù yì, wèi chén liáng dú nán. zhōng xìn shì bù
[04:02.212] xiǎn, nǎi yǒu jiàn yí huàn. zhōu dàn zuǒ wén wǔ, jīn téng
[04:05.33] gōng bù kān. tuī xīn fǔ wáng zhèng, èr shū fǎn liú yán."
[04:08.260] qí" shēng jié kāng kǎi, fǔ yǎng kě guān". zhè shǐ jìn xiào
[04:12.996] wǔ dì shén yǒu kuì sè, xiè ān yě wèi zhī dòng róng.
[04:17.132] " méi huā sān nòng" diǎn gù lǐ de lìng yī wèi zhǔ jué
[04:20.408] wáng huī zhī, shì dà shū fǎ jiā wáng xī zhī de ér zi, céng
[04:23.80] rèn huáng mén shì láng. wáng huī zhī xíng wéi guài dàn, gù zuò chāo
[04:26.660] tuō, yǒu cái ér fàng dàng bù jī, zuò guān ér bù guǎn shì.
[04:31.200] wáng huī zhī céng rèn chē qí jiāng jūn huán chōng shǒu xià de qí
[04:34.880] bīng cān jūn yī zhí. yī cì huán chōng wèn tā:" nǐ zài nǎ
[04:39.314] gè guān shǔ bàn gōng?" tā huí dá shuō:" bù zhī shì shén
[04:43.252] me guān shǔ, zhǐ shì shí cháng jiàn dào qiān mǎ jìn lái, hǎo xiàng
[04:47.834] shì mǎ cáo." huán chōng yòu wèn:" guān fǔ lǐ yǒu duō shǎo
[04:50.708] mǎ?" tā huí dá shuō:" bù wèn mǎ, zěn me zhī dào
[04:54.591] mǎ de shù mù?" huán chōng yòu wèn:" jìn lái mǎ sǐ le
[04:58.927] duō shǎo?" tā huí dá shuō:" wèi zhī shēng, yān zhī sǐ
[05:03.313] ?"
[05:04.421] wáng huī zhī de dá fù yōu mò huī xié, dàn dōu yǒu lái
[05:08.53] chù. xī hàn shí chéng xiàng fǔ céng shè mǎ cáo, dàn dōng jìn shí
[05:11.683] jūn zhōng bìng wú mǎ cáo yī zhí, wáng huī zhī wèi xiǎn shì zì jǐ
[05:15.415] shuài xìng chāo tuō, bù lǐ sú wù, gù yì shuō chéng mǎ cáo.
[05:19.143] hòu lái, sòng dài lù yóu céng yǒu" wén cí bó shì shū lǘ quàn,
[05:24.687] zhí shì cān jūn pàn mǎ cáo" de shī jù, shuō de jiù shì wáng
[05:29.829] huī zhī zhè yī duàn diǎn gù. shàng shù duì huà zhōng" bù wèn mǎ",
[05:35.227] lái zì lún yǔ xiāng dǎng, yuán shì shuō kǒng zǐ de mǎ
[05:40.66] jiù shī huǒ, kǒng zǐ" bù wèn mǎ", zhǐ wèn shāng le rén
[05:43.698] méi yǒu." bù zhī shēng, yān zhī sǐ?" yī jù, zé
[05:49.42] lái zì lún yǔ xiān jìn, yuán wén wèi" jì lù wèn
[05:52.218] shì guǐ shén, zǐ yuē:' wèi néng shì rén, yān néng shì guǐ.
[05:54.334] ' gǎn wèn sǐ. yuē:' wèi zhī shēng, yān zhī sǐ.'"
[05:57.814] wáng huī zhī dá fēi suǒ wèn, lìng rén pěng fù, dàn jù jù yǒu
[05:59.226] lái lì. qí yìng biàn zhī miào, xué wèn zhī shēn, lìng rén pèi
[06:03.06] fú.
[06:03.762] huán yī jì dūn hé yòu fēng yǎ, ér wáng huī zhī kuáng juàn
[06:06.480] qiě bó wén, èr rén xiāng huì suī bù jiāo yī yǔ, què shì nán
[06:08.550] dé de jī yuán. zhèng shì yóu yú huán yī hé wáng huī zhī de bù
[06:11.630] qī xiāng yù, cái dǎo zhì le qiān gǔ jiā zuò méi huā sān nòng
[06:13.794] de dàn shēng.
[06:14.550] quán qū gòng fēn shí duàn, liǎng dà bù fèn, dì yī bù
[06:17.726] fēn, qián liù duàn, cǎi yòng xún huán zài xiàn shǒu fǎ, hòu sì
[06:26.498] duàn wèi dì èr bù fèn, miáo xiě méi huā jìng yǔ dòng liǎng zhǒng xíng
[06:28.518] xiàng.
[06:28.621] yī xī shān yè yuè
[06:28.970] èr yī nòng jiào yuè, shēng rù tài xiá
[06:30.481] sān èr nòng chuān yún, shēng rù yún zhōng
[06:31.641] sì qīng niǎo tí hún
[06:32.450] wǔ sān nòng héng jiāng, gé jiāng cháng tàn shēng
[06:34.311] liù yù xiāo shēng
[06:35.625] qī líng yún jiá yù
[06:35.977] bā tiě dí shēng
[06:36.277] jiǔ fēng dàng méi huā
[06:36.629] shí yù bà bù néng.
[06:38.93] qián liù duàn wèi dì yī bù fen, hòu sì duàn wèi dì èr
[06:41.69] bù fèn.
[06:42.229] míng qīng qín qǔ méi huā sān nòng duō yǐ méi huā líng
[06:43.589] shuāng ào hán, gāo jié bù qū de jié cāo yǔ qì zhì wèi biǎo xiàn
[06:48.129] nèi róng," huán yī chū dí chuī sān nòng méi huā zhī diào, gāo
[06:52.161] miào jué lún, hòu rén rù yú qín."" méi wèi huā zhī zuì
[06:55.437] qīng, qín wèi shēng zhī zuì qīng, yǐ zuì qīng zhī shēng xiě zuì qīng
[06:59.269] zhī wù, yí qí yǒu líng shuāng yīn yùn yě"" sān nòng zhī yì,
[07:03.657] zé qǔ fàn yīn sān duàn, tóng xián yì zhēng yún ěr." míng
[07:06.833] bó yá xīn fǎ cóng zhè lǐ kě kàn chū, tā shǒu xiān
[07:09.905] shì yī shǒu dí qū, hòu lái cái gǎi biān chéng gǔ qín qǔ zuò
[07:13.79] zhě jiū jìng hé rén, nán yǐ dìng lùn. zhí de zhù yì de shì,
[07:15.49] táng yǐ qián suǒ chēng de" dí" qí shí jí xiàn dài de xiāo.
[07:19.284] méi huā sān nòng zài qīng dài yòu bèi gǎi biān wèi qín xiāo hé
[07:22.408] zòu qū, huò kě zài yí dìng chéng dù shàng tǐ xiàn jìn dài dí qū
[07:25.484] de fēng gé.
[07:26.742] jīn yǎn zòu yòng pǔ yǒu yú shān pài qín pǔ xié shēng
[07:28.612] qīng zhōu xiǎn zǔ biān, 1820 nián kè běn de qín xiāo hé
[07:30.574] pǔ, qí jié zòu jiào wéi guī zhěng, yí yú hé zòu guǎng líng
[07:33.548] pài wǎn qī de jiāo ān qín pǔ qīng qín huái hàn jí,
[07:36.928] 1868 nián kān běn, qí jié zòu jiào zì yóu, qū zhōng qián
[07:40.456] de zhuǎn diào lìng rén ěr mù yī xīn.